در سال دوم زندگی رشد فیزیکی یعنی افزایش قد و وزن کودک قدری کندتر از سال اول زندگی است، یعنی حدود دو و نیم کیلوگرم وزن او و تقریباً ۱۲ سانتی‌متر به طول قد کودک اضافه می‌شود (قبل از یک سالگی حدود ۷ کیلوگرم به وزن تولد و حدود ۲۵ سانتی‌متر به قدش اضافه شده بود).

 تکامل مغزی و حرکتی در این فاصله زمانی زیاد است به طوری که مغز کودک تا پایان دو سالگی سریع‌ترین دوران رشد خود را پشت سر می‌گذارد. فرم بدن او نیز نسبت به یک سالگی تغییر فاحشی پیدا می‌کند و بسیاری از چربی‌های بدن به ویژه در نواحی پشت، سرین و پاها از بین می‌روند و ماهیچه‌ها محکم‌تر و قوی‌تر شده و استخوان‌های پاها کشیده‌تر می‌شوند.

 از نظر تکامل، کودک در این سن راه می‌رود، کلماتی را بیان می‌کند، محیط اطراف خود را با دقت نظاره می‌نماید، کنجکاو بوده و مرتب در حال اکتشاف است و می‌خواهد چیزهای جدید را بشناسد.هرچند استقلال طلبی می‌کند ولی به مراقبت بیشتری برای جلوگیری از خطر نیاز دارد، دوست ندارد به او کمک کنند ولی نباید تنهایش گذاشت. کارهایی می‌کند که مورد توجه قرار گیرد و احساساتش را بهتر می‌فهماند.

 او به امنیت خانواده نیازمند است. بازی را دوست دارد و یاد می‌گیرد که چگونه با دنیایی که در آن زندگی می‌کند آشنا شود.

سرعت کسب و پیشرفت این توانایی‌ها با ساختار ژنتیکی محیط زندگی نوع تغذیه و عوامل عاطفی روانی او ارتباط دارد.

رفتار تغذیه او هم تغییر می‌کند و در مورد نحوه غذا خوردنش دخالت و گاهی اوقات کمک می‌کند. گاهی غذا را در دهان نگه می‌دارد و آن را نمی‌بلعد، ولی ممکن است برای خوردن همان غذا بعد از چند ساعت علاقه نشان دهد. در این زمان به تدریج یاد می‌گیرد که چگونه می‌تواند از قاشق به طور نسبتا صحیح استفاده کند به ویژه اگر خیلی گرسنه باشد. در گرفتن فنجان هم مهارت پیدا کرده، آن را با یک دست ‌گیرد و می‌تواند شیر و مایعات را از فنجان یا لیوان بنوشد.

دکتر مهین نظری عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت دانشکده بهداشت