نقاشی خودرو از مشاغل رایج در ایران و جهان است. نقاشی خودرو  هم در کارخانه‌های خودروسازی حین ساخت و تولید آنها و هم در بسیاری از کارگاه‌های کوچک و بزرگ حین تعمیرات خودرو پس از تصادفات انجام می‌شود. نقاشان خودرو معمولا با استفاده از پیستوله، ماشین­ها را رنگ می­کنند. حین پاشیده شدن رنگ روی بدنه خودرو، قطرات بسیار ریزی از آن در هوا پخش می‌شود و موقع کار کارگران آن را تنفس می‌کنند. از طرف دیگر، بسیاری از کارگاه‌های نقاشی خودرو تهویه مناسبی ندارند که باعث می­شود قطرات رنگ مدت زمان بیشتری در هوا معلق باقی بمانند و وارد ریه­ها شوند. استفاده از ماسک­های مخصوص و مناسب می­تواند تا حد زیادی مانع ورود ذرات رنگ به ریه­ها شوند، اما ماسک های پارچه‌ای معمولی و ماسک‌های جراحی حفاظت کافی را فراهم نمی­کنند.

رنگ‌های مورد استفاده در  نقاشی خودرو حاوی دو دسته اصلی خطرات شیمیایی هستند: 1) گازها و بخارات مانند تولوئن، زایلن، اتیل بنزن و 2) فلزات سنگین مانند سرب، نیکل، کادمیوم، کروم و آرسنیک. تنفس قطرات رنگ باعث ورود این فلزات به ریه­ها می‌شود. مهم‌ترین اثری که این فلزات در شغل نقاشی خودرو دارند "سرطان ریه" است. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان مواجهه با رنگ در نقاشی خودرو را برای انسان سرطان­ا­ز می­داند. مطالعات جهانی نیز نشان می‌دهد که نقاشان خودرو در مقایسه با جمعیت عمومی، بیشتر در معرض خطر سرطان ریه هستند.

مهم‌ترین توصیه‌ها برای پیشگیری از این اثرات شامل این موارد هستند:

• عدم استعمال دخانیات: سیگار همچنان اصلی‌ترین عامل خطر سرطان ریه در جامعه محسوب می‌شود و مصرف آن خطرات ابتلا به سرطان ریه را تشدید می‌کند.
• استفاده از تهویه مناسب: نصب سیستم تهویه برای کاهش انتشار قطرات رنگ در هوای کارگاه.
• استفاده از تجهیزات حفاظت فردی:  استفاده از ماسک تنفسی مناسب می تواند تا حد زیادی مانع وردو قطرات رنگ به ذیه ها شود.
• تنظیم صحیح اسپری‌گان: کاهش پاشش اضافی رنگ باعث کاهش انتشار قطرات رنگ در هوا می شود.
• بازرسی و نگهداری تجهیزات: اطمینان از سلامت کمپرسورها، اسپری‌گان‌ها و سیستم تهویه مانع بروز نقص‌های فنی می‌شود.
• پایش سلامت: مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات برای بررسی وضعیت سلامت ریه­ها.

دکتر اسماعیل سلیمانی، عضو هیئت علمی مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشکده بهداشت شیراز