آیا تا به حال اسم فیبروآدنوم را شنیده اید؟ آیا درباره ی سرطان های پستان یا کیست های پستان اطلاع دارید؟ رایج ترین توده ی غیر سرطانی که در پستان به وجود می آید، فیبروآدنوم است. هنگامی که یک خانم وجود این توده ها را در پستان خود متوجه می شود، احساس نگرانی شدیدی در وی به وجود می آید و موجب مراجعه سریع او به متخصص یا جراح پستان می شود. لازم است بدانید جای نگرانی نیست. فیبروآدنوم یک توده ی خوش خیم است.

بسیاری از خانم‌ ها ممکن است در سینه هایشان توده های کوچکی را احساس کنند که این موضوع باعث بروز نگرانی‌ هایی در آن ها می‌ گردد. اما می‌ توان گفت هر توده ایی که در سینه ایجاد می‌ شود سرطان پستان، نمی باشد. و ممکن است جزء توده های خوش خیم سینه باشد. توده فیبروآدنوم از توده های خوش خیمی است که معمولاً در سینه خانم ها یافت می شود که بسیار شایع می باشد و ممکن است در سنین مختلف ایجاد شود.

فیبروآدنوم یعنی چه؟

فیبروآدنوم نوعی توده ی خوش خیم است و موجب افزایش احتمال سرطان پستان نمی شود. رایج ترین رده ی سنی که این توده به وجود می آید، رده ی سنی زیر 30 سال است.می توانیم بگوییم 75 درصد از بانوان یک عدد از این توده در سینه ی خود دارند اما ممکن است در موارد دیگر بیش از یک توده در همان پستان و یا پستان مقابل وجود داشته باشد. به طور کلی می‌ توان گفت به توده هایی که غیر سرطانی و جامد هستند و معمولاً در خانم‌ ها در سنین مختلف دیده می‌ شوند توده فیبروآدنوم گفته می شود.

اگر بخواهیم این توده را از نظر شکل ظاهری توصیف کنیم بهتر است بگوییم که حالت لاستیکی و نرمی دارد که شکل مشخصی دارد و کمی سفت نیز می باشد. این توده ها در سایز های مختلفی موجود می باشند و ممکن است بزرگ یا کوچک شود. مثلا زمانی که خانم باردار است یا در حال گذراندن درمان های هورمونی قرار دارد این توده ها بزرگ می ‌شوند و پس از آن دوباره کوچک خواهند شد.

معمولا توده فیبروآدنوم در هر دو سینه بیمار دیده می‌ شود اما در بعضی از موارد ممکن است تنها یک سینه را درگیر کند. همچنین تعداد توده ها در افراد مختلف نیز متفاوت می باشد.

علائم فیبروآدنوم چیست؟

فیبروآدنوم بر خلاف دیگر کیست های پستان که با آب پر شده اند، از سلول ساخته شده است که به آن solid mass می گویند. شاید برای شما سوال باشد این توده چه علائمی دارد؟

• این توده به خوبی با دست قابل لمس است. یعنی اگر یک خانم با دست پستان خود را معاینه کند، اگر پستان وی دارای توده باشد، توده در زیر دست او حرکت می کند.
• شکل این توده گرد مانند است.
• این توده نرم و لاستیکی مانند است.
• معمولا این توده درد ندارد اما در برخی موارد هنگام لمس توده با احساس درد همراه است.
• سایز این نوع توده ها بین 2 تا 10 سانتی متر است. البته اغلب این توده ها سایزی کمتر از 2 سانتی متر دارند اما اگر سایز آن ها بیش از 5 سانتی متر باشد به آن ها توده فیبروآدنوم غول آسا می گویند. این توده ها با گذر زمان به خصوص در دوران بارداری یا شیردهی بزرگ تر می شوند.

علت به وجود آمدن فیبروآدنوم چیست؟

پستان هر خانمی از سلول ها و بافت هایی تشکیل شده است. این سلول ها به شرح زیر هستند:

• سلول های لوبول: سلول های لوبول سلول های شیرساز هستند.
• داکت ها: دسته ای از سلول ها وظیفه دارند شیری که در سلول های شیرساز ساخته می شود را به نوک پستان انتقال دهند. این نوع سلول ها را مجاری شیری یا داکت می گویند.
• بافت های چربی: این نوع بافت موجب شکل دهی به پستان می شود.

توده ی فیبروآدنوم در ابتدا از یک سلول لوبول تشکیل می شود و داکت ها و بافت های چربی در پیرامون آن هستند. این توده حدود مشخص دارد و به آسانی مثل یک تیله زیر دست حرکت می کند.توده فیبروآدنوم معمولاً قبل از رسیدن خانم ها به دوره یائسگی ایجاد می شود و در دوران بارداری و همچنین زمانی که داروهای هورمونی مصرف می ‌شود اندازه و سایز آن ها بزرگ‌ تر می‌ شود. اما زمانی که خانم ها وارد دوران یائسگی می شوند و تولید هورمون ‌های زنانه در آن ها کاهش پیدا می‌ کند این توده ها نیز کوچک تر خواهد شد. می توانیم بگوییم ایجاد فیبروآدنوم دلیل خاصی ندارد و به طور شایع در سنین کمتر از 30 سال ایجاد می شود.

فیبروآدنوم چگونه تشخیص داده می شود؟

معمولا هنگامی که یک خانم توده ای را در پستان خود لمس می کند به متخصص پستان مراجعه می کند. پزشک متخصص پستان ابتدا ناحیه پستان و زیر بغل را به صورت دقیق معاینه می کند و اگر توده ای با مشخصات ذکر شده مشاهده کند، اقدام به تصویر برداری از پستان می کند. روش های تشخیص به شرح زیر هستند:

• سونوگرافی: در این روش امواج صوتی به پستان فرستاده می شوند و با استفاده از خاصیت برگشت پذیری آن ها، پزشک متخصص از پستان ها و ناحیه زیر بغل تصویر برداری می کند. این روش تصویر برداری به خصوص برای خانم های جوان که پستان آن ها پر و متراکم است، کاربرد دارد.
• ماموگرافی: در این روش پزشک با استفاده از اشعه ی ایکس تصویربرداری را انجام می دهد.

درمان فیبروآدنوم چیست؟

بعد از این که جراح پستان وجود توده ی فیبروآدنوم را در پستان تایید کرد می تواند با استفاده از عمل جراحی این توده را خارج کند.

شایان ذکر است این توده ها پیشگیری خاصی ندارند و برای آن ها روش پیشگیری تا به حال ذکر نشده است. همچنین اگر خانمی قصد دارد باردار شود و پستان وی حاوی توده فیبروآدنوم است، باید قبل از بارداری توده را از پستان خارج کند زیرا بعد از بارداری سایز توده تغییر می کند.

برای دسترسی به پمفلت آموزشی اینجا کلیک نمایید.

دکتر مهین نظری، دانشیار گروه ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت